Bilindiği gibi Discord son dönemlerde, online iletişim konusunda standart belirleyen bir uygulama haline geldi. Başlangıçta oyuncuların toplandığı bir yer olarak görünse de daha sonraları çalışma grup alanları veya hobi topluluk noktası olarak geniş bir alana yayıldı.
Yaptığımız araştırmalar bu büyümenin beraberinde bir takım ciddi sorunları beraberinde getirdiğini gösterdi. Sorunlarda en çok etkilenen yerlerden birisi ara yüz oldu. Discord ara yüzü sürekli olarak eklenen yeni özellikler nedeniyle basit algısını yitirdi.
Bununla beraber, 9 Ekim 2024 tarihinde, Türkiye’dan Discorda ulaşmak isteyen kullanıcılar Ankara 1. Sulh Ceza Mahkemesi’nin kararıyla engellenmiştir. Benzer şekilde 5 Şubat 2025 tarihiyle de Discord rakiplerinden guilded.gg’ye Türkiye’den doğrudan erişim engeli konulmuştur.
Bu durum, milyonlarca oyuncu ve topluluğun iletişimini durma noktasına getirmiştir. Sonuç olarak İnternetteki mevcut olan “Discord alternatifi” listelerinin çoğunu bizim için anlamsız hale getirdi.
Tüm bunları düşünerek, inceleme yazısını sadece “en iyi” olanı değil, aynı zamanda Türkiye’den sorunsuz bir şekilde erişebileceğimiz platformları bulmak için hazırlamaya karar verdik.
Böylece, sizler için kapsamlı bir test süreci başlattık. İnternette yer alan “En iyi alternatif discord benzeri uygulamalar” aksine, biz her bir discord benzeri uygulamayı kurarak deneyimledik. Süreç sadece “İndir ve kur” ile tamamlanmadı. Element, Mumble ve Mattermost gibi bazı açık kaynak içeren uygulamaların sunucu kurumlarını gerçekleştirebilmek için Linux tabanlı sanal sunucu (VPS) kiraladık.
Her bir uygulamayı “Türkiye’den erişim” ve “performans” gözüyle ayrı ayrı değerlendirdik. Gecikme oranları, seslerin kalitesi, sistem kaynak tüketim miktarlarını (CPU kullanımı ve RAM) gibi pek çok özelliği deneyimlemeye çalıştık. Tüm bunları düşündüğümüzde bu yazımız, yüzeysel bir makaleden öte, gerçek dünya standartlarında yaptığımız testlere dayalı edindiğimiz bilgilerden oluşmuştur.
Denemelerimiz sonrasında şunu öğrendik ki; “En iyi Discord’a benzeyen uygulamalar” konusuyla ilgili tek bir cevap bulunmamakta. Kullanıcının ihtiyacına göre alternatifler bulunmakta.
Bu durumu daha somut şekilde şöyle ifade edelim. Bir oyuncu ile yazılımcı düşünün. Bu iki meslek grubunun aradığı değerler birbirinden farklıdır. Örneğin E-spor oyuncusu için “en düşük gecikme” önemli iken, yazılım işiyle meşgul olanlar “proje entegrasyonu”’nı önemser. Bu durumda E-spor oyuncusu için Mumble daha verimli olabilirken, Yazılım ekibine Slack önerilebilir.
Karar verme açısından yardımcı olabilmesi için aşağıdaki uygulamaları, test sonuçlarımıza ve tecrübemize dayalı olarak 3 kategoriye ayırmayı uygun bulduk. Bu kategoriler;
- Oyuncular için Benzer Uygulamalar,
- Profesyonel Ekipler ve İş yerine Göre Uygulamalar,
- İşinde Tam Kontrol ve Daha Çok Gizlilik Arayanlar,
Şimdi, bu maddeleri tek tek açıklayarak erişime açık Discord benzeri uygulamaların neler olduğunu ve kimler için uygun olduğunu belirtelim.
Kategori 1: Oyuncular için Benzer Discord Uygulamaları
İncelememizin ilk bölümünde, Discord’da popüler olan oyuncu kitlesine yoğunlaşıyoruz. Öncelikle Discord’un oyunculara sunduğu temel faktörlüleri düşünerek araştırmaya başladık. Bunlar sesli sohbet, topluluk imkânı ve yayın gibi önemli etkenlerden oluşuyor. Peki, bu etkenleri bize benzer şekilde sunabilen ve varsa daha ucuza uygulamaları test etme işlemine başlıyoruz.
Aşağıdaki kategoriler, Discord’un Nitro aboneliğine alternatif olarak sunulan, organize topluluk arayışında bulunan kişilere hitap eden uygulamalardır. Bu kategorideki deneyimlerimizin ilginizi çekeceğine inanıyoruz.
A.TeamSpeak: Bir Efsanenin Geri Dönüşü ve Ses Kalitesi Takıntısı
TeamSpeak (TS), ismi bizi eskilere götüren bir hatırlatmayı da beraberinde getirdi. Bu ismi duyduğumuzda 2010’lu yıllara kadar gittik. O dönemde internet kafeler son günleri yaşanmaktaydı. Artık hemen hemen her evde internet bulunuyordu. Ama grup oyunları oynamak isteyen için heyecan henüz bitmemişti.
İşte böyle bir ortamda “IP al, kanala gel” sözlerini TeamSpeak (TS) bizlere hatırlattı. Açıkçası 2024 yılında Discord’un erişime kapatılmasıyla TeamSpeak’in de biteceğini pek çok gibi bizde düşünmüştük. Ancak TS bizi yanıltı. Rekabetçi oyunun ki özellikle de E-spor gibi platformlar sayesinde TS hala güncelliğini korumaya devam ediyor.
| Uygulama | En İyi Kullanım Alanı | Fiyatlandırma | Test Ettiğim Öne Çıkan Özelliği (E-A-T-T) | Teknik Bilgi Gereksinimi |
| Guilded | Oyuncu Toplulukları | Ücretsiz | Ücretsiz 4K yayın ve gelişmiş topluluk araçları. | Orta |
| TeamSpeak | Oyun Toplulukları | Sunucu Kiralama | Düşük gecikmeli, güvenilir Opus ses kodeği. | Orta |
| Steam Chat | Hızlı Oyun Grupları | Ücretsiz | Arkadaş listesiyle 10 saniyede sesli sohbet. | Düşük |
| Slack | Profesyonel Ekipler | Ücretsiz Plan / Pro | Konuların kaybolmadığı “Thread” sistemi ve entegrasyonlar. | Orta |
Bu konunun sebebini araştırmak için Teamspeak sürümünün en güncel versiyonunu test etmeye karar verdik. Şu an resmî sitesi üzerinden indirilebilir en güncel sürüm Windows için Client 64-Bit 6.0.0-beta3.2 olarak görünüyor. Farklı platformlar içinde indirebilme seçeneklerinin bulunduğu yaptığımız kontrollerde gördük. macOS için Client ARM 6.0.0-beta3.2 ve Client Intel 6.0.0-beta3.2 , Linux için Client 64-Bit 6.0.0-beta3.2 versiyonlarını indirerek cihazınızın özelliğine göre kurulum gerçekleştirebilirsiniz.
TeamSpeak platformunu kullanırken, anladığımız ilk şey uygulama ile takılmaktan ziyade daha çok, ses gecikmesini minimumda tutmak ve maksimum kalitede bir ses sunmak amaçlandığıdır.
İnternette TeamSpeak 5 ile ilgili olarak RAM tüketiminin az olduğuna dair bilgiler okumuştuk. Bu durumu bizzat test etmek istedik. Bunun için TeamSpeak 5 (TS5) istemcisini kurduk.
Ancak RAM tüketiminin az olduğuna dair bilginin TS3 için geçerli olduğuna dair yeni bilgilere ulaştık. Testimize devam ettiğimizde TS5’in daha fazla kaynağa ihtiyaç duyduğuna şahit olduk.
Temiz bir sistem oluşturarak PC’yi yeniden başlatıp yaptığımız ilk ölçümde TeamSpeak 5’in boştayken 370,3 MB RAM tükettiğini fark ettik. Bu durum modern bir ara yüz için ödenen bir bedeldi. Ancak bu bedel Discord ile kıyas yapıldığında çok daha az görünüyordu.
Peki, bu görünen RAM değeri Discord için hangi rakamları ifade ediyor? Daha önceleri Dİscord uygulamasını bu konuda incelemiştik. İncelediğimiz sürüm ile şu an ki mevcut Discord sürümü aynıydı. Bu da karşılaştırma yapabilmemize yardımcı olacak bir veri elde edebileceğimizi gösteriyor.
Yukarıdaki somut örnek, Discord’Un boşta çalışırken bile TS5’den yaklaşık olarak 280MB daha fazla sistem kaynağına ihtiyaç duyduğunu göstermektedir. Bu karşılaştırma Türkiye’de bir oyuncu için ne anlama gelir? İsterseniz bu konu üzerinde konuşalım.
Türkiye’den erişime doğrudan açık olan TeamSpeak 5, Discord benzeri uygulamalar arasında 280 MB daha az RAM daha az harcadığı gibi düşük gecikmeli ses sunmaktadır. Bu durum oyun FPS’isinin(kare hızı) daha kullanışlı olmasına yardımcı olabilmektedir.
TeamSpeak uygulamasının bu özelliğinin haricinde asıl avantajı, ses iletimindeki gecikmenin az olmasıdır. Gecikmedeki farklar rakiplerine göre milisaniyeler bile olsa bu durum bazı zamanlarda önem arz edebilir.
Örneğin Valorant veya CS 2 gibi oyunalarında anlık bildirimde bulunmak önemli olabilir. Çatışma sırasında ekip arkadaşına “solunda, dikkat et!” bilgisini geç vermek oyunda geride kalmaya yol açabilir. TS’de bu gecikme minimum sınırlarda görünmektedir.
Diğer yandan incelememizde TS’yi dc benzeri uygulamalardan ayıran öne çıkan etkenlerden birisinin “sunucu” mantığı olduğunu gördük. Discord’da “sunucu kur” talimatı verdikten sonra 5 saniyede bir yer açmak pek mümkün olamayabiliyor.
Teamspeak bu konuda iki seçenek sunmuş. Bir Hosting firmasından aylık birkaç dolar karşılığında sunucu kiralamak veya teknik bilginiz varsa kendinize sanal sunucu TeamSpeak Server yazılımını oluşturmak. Bu, kontrolün bizde olmasına yardımcı olur. Veriler bizde kalır. Kuralları biz koyarız. Kısacası sunucunun sahibi biziz.
TS’nin yeni arayüzü eskisine oranla daha modern görünüyor. TS3, 2010 yıllarından kalma bir izlenim veriyordu. Yeni arayüz ise Discord’a benzeyen modern bir sürüm olmuş. Bu modern yüzün bedeli de, yukarıdaki testte göstermiş olduğumuz 370MB’lık RAM kullanımı olmuştur. Ne diyebiliriz, her güzel şeyin bir bedeli var. Bu sebeple TS’lerde olduğu gibi 30-40 MB’lık bir beklenti içinde bulunmamak gereklidir.
TS5 Kimler İçin İdeal Bir Uygulamadır?
Ses kalitesini önemseyen ve minimum gecikme arayanı emoji, gif, ekran paylaşımını sık yapan, rekabet içerisinde E-spor tarzı FPS oyuncuları için Teamspeak ideal bir uygulamadır.
B. Steam Chat: Hızlı ve Pratik Çözüm Arayanlara
Discord benzeri uygulamalar arasında alternatif olabilen bir diğer uygulamama, aslında çoğu oyuncunun bilgisayarında yüklü olan Steam’in sohbet özellikli programı, Steam Chat’tir. Bu sohbet uygulamasını, genellikle arkadaş sohbeti amaçlı kullanırdık. Ancak oyun sırasında hızlı ve pratik bir sohbet aradığımızda, bize bu imkânı verdiğini bizzat tecrübe ettik.
Test etme işlemini gerçekleştirebilmek için sunucuya herhangi bir kurulum yapmamız gerekmedi. Steam arkadaş listemden seçtiğim bir kişinin üzerine fare imlecini getirerek sağ tıkladık, “Sesli Sohbet Başlat” ile devam ettik. Sonrasında 7-8 saniye sonra sesli konuşmaya başladık.
Bu işlemler, Discord’un sunucu kurma, davet linki gönderme, rol verme ve doğru kanala geçme gibi işlem adımlarıyla karşılaştırıldığında çok daha kolay görünmekte. Bu da Steam Chat’in hız olarak adlandırabileceğimiz öne çıkan özelliklerinden birisi.
Peki, bu hıza karşılık feragat ettiğimiz bazı şeyler yok mu? Maalesef ki var. Ses kalitesi. Denemelerimizde ses kalitesinin hız kazanmamızla birlikte düştüğünü hissettik. Sesler biraz telsiz gibi izlenimi verdi bize. Ancak oyun sırasında taktik verebilmek için son derece yeterli bir ses olduğunu belirtelim. İşlem yapabilmek için yeterli bir sesten söz edebiliriz.
İnceleme yaparken, Steam Chat’i discorda benzeyen uygulamalar ile karşılaştırdığımızda, dezavantaj olarak organizasyon ve kalıcılık gibi bazı eksiklikleri olduğunu hissettik. Bu durum uygulamanın bu özelliğinin kalıcı bir topluluk yönetmek için tasarlanmamış olduğu hissini düşündürdü.
Botlar, kalıcı kanallar, roller ve entegrasyon gibi işlemler bulunmuyor. Kullanıcılara anlık olarak çözüm sunabiliyor. Oyun son erdiğinde ve Steam hesabını kapattığımızda grubumuz dağılıyor. Yeni oyunda ise grubu tekrar toparlamak gerekiyor.
Uygulamayı performans açısından değerlendirdiğimizde, oyun sırasında Steam arka planda çalıştığı için ek bir kaynak tüketimi fark etmedik. Bu konuda verimli görünüyor.
Steam Chat Kimler İçin İdeal Bir Uygulamadır?
Bu platform rollerle, sürekli davet linkleriyle sunucuyla uğraşmak istemeyenlerle, 2-3 kişilik bir arkadaş grubuyla eğlenceli vakit geçirmek isteyenler için hızlı ve pratik bir çözüm sunabilen bir uygulama olarak kullanılabilir.
Kategori 2: Profesyonel Ekipler ve İş Yerleri İçin Discord Benzeri Uygulamalar
İncelememizin bu bölümünde, farklı projelerde görev alırken, “Discord’un oyuncu” atmosferinden biraz uzaklaşmak isteyenler için çalışmalar yaptık. Verimlilik, organizasyon ve entegrasyon uygulamada yer alan önceliğimiz olacaktır.
D. Slack: Profesyonel Dünyanın Öne Çıkan Uygulaması
Slack’le ilk tanışmamızla birlikte neden dünya standartlarına sahip, aranılan bir uygulama olduğunu anlamıştık. Discord benzeri uygulamalara göre renk konusunda hemen dikkat çekmeyi başarıyor. Canlı renkleriyle kullanıcıların ilgisini çekebilecek bir tasarımı olduğunu fark edebiliyoruz.
Discord’u deneyimlerken bir kanalda iki kişi farklı bir konuda konuşmaya başlanıldığında bir karışıklık ortaya çıkabiliyordu. Bu durumu çözmek kullanıcılar için bazen zaman alabilmekteydi. Sorun “Thread” (İş Parçacığı) ile çözülmeye çalışılmış.
Platformun bu özelliğini test edebilmek için #test-kanalı adında bir kanal oluşturduk. Bu kısma “Discord Alternatifleri Yazısı” şeklinde genel bir mesaj bıraktık. Bu başlığa yapılan yorumlar ve ortaya çıkan tartışma konu başlığı altında ilerlediğinden dolayı ana kanalı kirletmiyor. Çünkü tüm mesajlar açılan konu başlığı altına yapılıyor.
Aşağıdaki görselde bu konuyu deneyimleyerek göstermeye çalıştık. “Discord Alternatifleri Yazısı” altına yapılan yorumlar ekranın sağ tarafında daha detaylı ve açık şekilde görülebiliyor. Konuya cevabı bu bölümden veriyoruz. Konu başlığın altında ise kaç adet mesaj geldiği şeklinde küçük bir not var. (4 replies)
Yeni konu açan bir kullanıcı olduğunda ise son mesajın altına ana konu olarak ekleniyor. Böylece kanalın ana sayfasında bazen 50-60’ı bulan cevap mesajları yer almıyor. Bu özellik Discord’un “profesyonel kullanım” konusundaki eksikliğinin önüne geçmektedir.
Slack’i araştırdıkça yeni özelliklerini keşfetmemiz uzun sürmedi. Kısa sürede uygulamanın asıl gücünü sesli sohbetin (“Huddles”)’ten ziyade entegrasyonlarının oluşturduğunu fark ettik. Entegrasyon merkezli olması Slack’i, sohbet aracından daha çok proje odaklı bir platforma dönüştürüyor.
Test işlemini yapabilmek için bize özel açıklamış Slack platformumuza OneDrive uygulamasını tanımlamamız gerekiyor. Bunu da uygulamanın sol menüsünde en altta “Apps” yazan kısımda yer alan üç noktaya tıklayarak yapıyoruz. Üç noktada “Manage” yazısına tıkladığımızda “Browse app” göreceksiniz. Bu kısımda uygulama listesi karşımıza çıkıyor.
Açılan listeden dilediğimiz uygulamayı Slack’e entegre edebiliriz. Biz Google Drive hesabımı ekleyerek testimizi gerçekleştirdik. Entegre sonrasında Google Doküman linkini paylaştığımızda, uygulama sadece linki göstermekle kalmadı, aynı zamanda içeriğini de indeksleme işlemini gerçekleştirdi.
İndeksleme işleminin sağlayacağı avantaj, paylaşımı aylar sonra aradığımızda, arama kutusuna dokümanın içindeki kelimeleri yazmamızın yeterli olacağıdır. Slack bize dosyayı gösterecektir.
Örneğin, arama bölümüne daha önce linkini attığımız dosyadaki başlığı “özgeçmiş” olarak arattığımızda Slack bize doğrudan bu dosyayı gösteriyor.
Benzer şekilde Trello kartları oluşturmak ve Github Commitlerini test ettik. Sorunsuz çalıştığını deneyimledik.
Ancak merak ettiğimiz esasında bu uygulamanın sesli ve görüntülü konuşmadaki performansıydı. Slack’İn hızlı sesli toplantı özelliği sunan ve ismi “Huddles” olan bir özelliği bulunuyor. Bu huddles, 2 veya 3 kişilik toplantılarda yeterli görünüyor. Ancak kalabalık bir grup eşliğinde toplantı yapıldığında 2-3 kişilik bir verim hissedemedik.
Kullanıcılar için dezavantaj olabilecek bir noktada fiyatlandırma olacak gibi. Ücretsiz planda n90 günlük mesaj geçmişi sınırı bulunuyor. Bu süreden sonraki konuşmalar görünmüyor. Uygulamayı kurumsal olarak kullananlar için dikkat edilmesi gereken bir nokta.
Slack Kimler İçin İdeal Bir Uygulamadır?
Slack, verimliliği önemseyen, entegrasyona ihtiyaç duyan (özellikle Trello, Drive, GitHub vb.), sohbet akışının düzenli olmasını isteyen yazılım işiyle uğraşan kişiler, ajanslar ve profesyoneller tarafından ideal bir uygulama olarak görünüyor.
E. Microsoft Teams: Kurumsal Ekosistemin Kalesi
Slack test işlemi tamamlandıktan sonra sırada Microsoft Teams’i deneyimlememek olamazdı. Microsoft’un bu alanda “bende varım” demesi kadar doğal başka bir şey olabilir mi? O halde test işlemlerinde nelerle karşılaştık bu konuda sohbetimize başlayalım.
Teams’i incelemek neden bizi bu kadar heyecanlandırmıştı? Çünkü efsanevi ‘Skype for Business’ platformunun yerine tasarlanmış bir halef uygumaydı. Geçmişin köklü izlerini bu uygulama acaba halen taşıyor muydu? Yoksa yeni modern bir görünümle mi bizi karşılayacaktı?
Bu soruların cevabını bulabilmek için Teams’le tanışmamız gerekiyordu. Teams’le ilk tanışmamızda gözümüze çarpan, Skype’nin basit görünümünün aksine daha kurumsal bir hava vermesi oldu. Eğer programlarınız arasında Microsoft 365 bulunuyorsa, Teams ücretsiz olarak bununla birlikte geliyor.
Teams inceleme adımlarını izlerken, uygulamanın sohbet programı olduğu kadar aynı zamanda Microsoft iş araçlarını tek bir çatıda toplayan bir çalışma aracı olduğunu gördük. Bu iş araçları arasında pek çok kişi tarafından tercih edilen Word, Excel, PowerPoint, Outlook, OneDrive gibi araçlar bulunmaktadır.
Slack, bu konuda 3. Parti entegrasyonları kullanıyordu. Ancak Teams, kendi yerel entegrasyonlarına güvenmekte. Test sırasında sohbet ettiğimiz kişiye gönderdiğimiz Exel dosyasını doğrudan Teams penceresi içerisinde açtık. Sonrasında düzenlemeler yaptık ve kaydettik.
| Uygulama | En İyi Kullanım Alanı | Fiyatlandırma | Test Ettiğim Öne Çıkan Özelliği (E-A-T-T) | Teknik Bilgi Gereksinimi |
| Zulip | Asenkron Ekipler | Ücretsiz / Pro | E-posta benzeri eşsiz ‘konu’ (topic) bazlı sohbet akışı. | Orta-Yüksek |
| Mumble | E-spor ve Gizlilik | Ücretsiz (Açık Kaynak) | Testlerimdeki en düşük ses gecikmesi ve tam kontrol. | Çok Yüksek |
| Element | Gizlilik Odaklılar | Ücretsiz (Self-host) | Merkeziyetsiz yapı ve varsayılan uçtan uca şifreleme. | Çok Yüksek |
| Mattermost | Gizlilik & Ekipler | Ücretsiz (Self-host) | Dahili Trello (Boards) özelliği ve tam veri kontrolü. | Çok Yüksek |
Uygulamadan hiç çıkmadan tüm bu işlemleri gerçekleştirebildik. Bu durum, işlerini Microsoft ürünleri ile gerçekleştirmek isteyen firmalar için avantaj sağlayabilecek bir özellik gibi görünüyor.
Görüntülü ve sesli konuşma değerlerinin nasıl olduğunu sorduğunuzu duyar gibiyiz. Testlerimiz sırasında hem konferans deneyimi hem de birebir görüşmelerde kaliteli bir deneyim yaşadığımızı belirtelim.
Görüşmelerimizi 5’ten fazla kişiyle gerçekleştirdik. Ses kalitesi ve ekran paylaşımı sırasındaki görüntü netliği, arka planı bulanıklaştırma gibi özellikler beğenimizi kazandı.
Deneyimlerken keşke daha iyisi olsaydı dediğimiz noktalar yok mu? Evet var. Örneğin arayüz, biraz yavaş gibi bir his verdi. Uygulamanın açılması biraz zaman alabiliyor.
Teams uygulaması çalışırken, taze bir çalıştırma sonucunda yaptığımız incelemede 208MB civarında bir RAM kullandığını gördük. Bu değer discord benzeri uygulamalar pc aplikasyonları arasında gayet iyi bir değer olabilir. Discord hatırlayacak olursanız 608MB RAM tüketiyordu.
Microsoft Teams Kimler İçin İdeal Bir Uygulamadır?
Bu platform Microsoft 365 lisansını elinde bulunduranlar, önceliği güvenlik olanlar, görüşmeler sırasında netliğe önem verenler, Outlook/Excel entegrasyonunu ön planda tutanlar kişiler ve firmalar için ideal bir uygulamadır.
F. Zulip: Konu Takibinde Öne Çıkan Platform
Slack ve Teams’ten sonra profesyonel anlamda sektörde ismini duyurmuş diğer uygulama olan Zulip’i incelemeye başladık. Yeni kullanıcılar için Zulip başlangıçta biraz zorlayıcı gelebilir. Slack ve Discord’a göre mantığı zorlayabilir.
Discord benzeri uygulamaları inceledikten sonra Zulip’e sıra geldiğinde biraz şaşırdık. Uygulamaya kaydolup ara yüzle tanıştığımızda sol tarafta “Görünümler” ve “Kanallar” (Stream – Slack’teki Kanallar gibi) vardı. (Bir üst paragrafta Konu başlığı altında eklediğimiz resimde bu bölümü görebilirsiniz.)
Uygulamayı deneyimleyebilmek için sol en alttan “yeni bir kanal oluştur” üzerinden #yazilim-gelistirme kanalı oluşturduk. Sonrasında bir arkadaşımı davet ederek kanalda sohbet etmeye karar verdik. Ama ondan önce #yazilim-gelistirme kanalının altına 3 yeni konu oluşturduk. İşte uygulamanın güzelliği bu noktada belirginleşti.
Discord benzeri bazı uygulamalarda farklı konular oluşturulduğunda ve sohbet başladığında ana kanal bir kaos ortamına dönebiliyordu. Ancak Zulip’te durum böyle değil. İkili tartışılmalar aynı konu altında yapılırken, diğer konulara müdahale olmuyor.
Böylece kimin hani konuyla ilgili konuştuğu gayet açık şekilde görülebiliyor. Bu, bir Discord benzeri uygulama arayışımda gördüğüm öne çıkan organize sohbet yapılardan birisiydi.
Bununla birlikte, ertesi gün tekrar uygulamaya bağlanıldığında, konunun nerede kaldığı, sorunlardan hangilerinin çözüldüğü gibi cevapları bulmanın gayet kolay olduğunu tecrübe ettik.
Test işlemleri sırasında Zulip’in önce çıkan özelliğinin “asenkron” (asynchronous) olduğunu deneyimleme şansımız oldu. Yani ekip halinde çalışanlar, aynı anda online olmasalar da bu uygulama sayesinde kim nerede kalmış hemen anlaşılıyor.
Çalışma saat aralıkları farklı olanlar veya sohbeti anlık takip edemeyen kişiler için Zulip bu işlemleri kolaylaştırıyor.
Peki tüm bu avantajlarının yanı sıra uygulamanın geliştirilmesini beklenen kısımları neler? Sesli ve görüntülü sohbeti nasıl? Şimdi de bunlardan bahsedelim.
Zulip kendisine ait bir sesli sohbet barındırmıyor. 3. Parti Jitsi gibi açık kaynak içeren araçlarla çalışıyor. İncelemelerde entegrasyon işlemlerinin başarılı olduğu görüldü. Bu platform daha çok yazılı iletişimi sesli iletişime göre daha ön planda tutuyor izlenimi oluşturdu.
Zulip Kimler İçin İdeal Bir Uygulamadır?
Zulip, çoklu proje yönetenler, çok sayıda konunun birbirinin içine girmesini istemeyenler, uzaktan farklı saat diliminde çalışmak isteyenler, yazılı işlemlerin düzenini önemseyenler için uygun açık kaynak kodlu bir sistemdir.
Kategori 3: Açık Kaynaklı Gizlilik ve Tam Kontrol Arayanlar
G. Mumble: Efsanevi Performans
İnceleme listemizde “Gizlilik ve Kontrol” ‘ün ön planda olduğu uygulamalar listesine açık kaynak kodlu Mumble ile başlıyoruz. Mumble felsefe olarak Discord’un tersi konumdadır. Gift, emoji vb. sosyal medyada kullanılan bazılarına göre çöp olan bu simgeler bir kenara itilmiştir. Ana amaç minimum gecikmeyle en net sese ulaşabilmektir.
Mumble’la İlk Tanışmada Yaşanabilecek Kafa Karışıkları Nelerdir?
Mumble uygulaması, Windows için kullanılabilir bir indirme imkânı sunuyor. Kurulum işlemleri sonrasında Discord benzeri uygulamalarda olduğu gibi hoş geldiniz veya Keşfet gibi sayfalar kullanıcıya sunulmuyor.
Kullanıcı Mumble’ye giriş yaptığında küçük bir pencerede açılan sunucu listesiyle karşılaşıyor.
Yeni bir kullanıcının bu kısımda kafasının biraz karışabileceğini tahmin ediyoruz. Dediğimiz gibi DC benzeri uygulamalarda bu şekilde bir tercih bulunmuyordu. Bu sayfa Mumble’ın felsefesini anlamak için açıklamamız gereken ilk derslerden birisi.
Listede yer alan sunuculara bağlandığınızda kendinizi birilerinin özel odasında bulacaksınız. Sunucular, herkese açık olarak kurulmuş, çoğunlukla Türkiye dışındakilerden oluşan rastgele topluluktur.
Sunucu pencerelerini kapatarak menülerde gezinelim diye düşünebilirsiniz. Bu durumda ikinci bir şaşkınlık yaşayabilmeniz olasıdır. Sadece üst menüsü ve birkaç simgesi olan boş görünen bir sayfa…
Özetle anlatmak istediğimiz ana nokta, Mumble’ın asıl ara yüzünün özel bir araç olduğudur. Peki, bu uygulamayı nasıl kullanabiliriz? Discord benzeri olarak ne şekilde aktif hale getirebilir ve arkadaşlarımızla iletişime geçebiliriz. Cevap yazımızın devamında. Ama önce Mumble için neden VPS kiraladığımızdan bahsetmemiz gerekiyor. Devamında ise kafanızdaki soruların cevabını bulacaksınız.
Neden VPS Kiraladık? (Mumble’ın Gerçek Kullanım Amacı)
Boş gibi görünen bu ekran, Mumble uygulamasının uzmanlığını gösterir niteliktedir. Mumble, rastgele şekilde kişilerle tanışmak veya sohbet etmek için tasarlanmamıştır. Tanıdık kişilerle iletişim kurmak amaçlı yapılmıştır. Peki, dilediğimiz bir kişiyle iletişimi Mumble üzerinden nasıl sağlayabiliriz?
Bunun yolu, bir kişinin diğer kişilere “IP Adresi” ve “Port Numarası” vermesinden geçer. Şimdi akıllardaki temel soru İp adresi ve Port numarasını kim verecek? Nasıl bağlantı kurulacak?
İncelememizin bu bölümünde kendi sunucumuzu kurmaya karar verdik. Sunucu kurmak neden gerekli dediğinizi duyar gibiyiz. Aslında bir üst paragrafta belirtiğimiz gibi ip adresi ve port numarası gibi değerlere ihtiyacımız var. Bir kişinin bu işlemleri hallederek diğer kişilere bir sunucu oluşturması gerekir. Yani her kullanıcı VPS kiralamak zorunda değil.
Mumble ana sayfası üzerinde gezindiğimizde, Windows için indir gibi seçenekleri görebiliyoruz. Diğer kullanıcılar kendi işletim sistemlerine göre bir Mumble ile işlemlerini aslında tamamlayabilirler. Aynı zamanda sunucu kuracak kişide yine kendi işletim sistemine kurulum yaparak bir sunucu oluşturabilir. Ancak bu geçici bir çözümdür.
Çünkü bilgisayar kapandığı anda sunucu da sonlanır. Diğer arkadaşlarınızla tüm bağlantıyı kaybedersiniz. Bu yüzden düzenli bir arkadaş kitlesiyle bağlantıda kalabilmek için Linux VPS kullanmak daha mantıklıdır.
VPS’ye Mumble kurmak teknik bilgi gerektirmektedir. (SSH, komut satırı gibi konularda) ancak kurulumu başarıyla tamamladığınızda 7/24 açık, kendi özel İP adresi olan bir sunucunuzun olacağını unutmayın.
Ekibimizde yer alan arkadaşlarımız da Mumlbe uygulamasını kendi bilgisayarlarından çalıştırarak “Sunucu Ekle” komutu üzerinden vereceğimiz İP adresi ile bağlantı kurabilirler.
Test Sonuçları Bize Neyi Gösteriyor?
Tüm bu işlemler sonucunda Mumble’da ses kalitesinin yüksek seviyede olduğunu gözlemledik. Ayrıca gecikme hissîde discord benzeri uygulamalar arasında en iyilerden.
Bilgisayarda RAM üzerine düşen yük açısından araştırdığımızda da şaşırtan bir sonuç gözlemledik. TS5’te 370MB, Discord’da 650MB ölçtüğümüz bu değerler, Mumble’da boştayken 28.8MB civarında olmaktadır.
Sistem performansının düşük olması, buradan arda kalan RAM miktarını oyunlara aktarabileceğimiz anlamına gelmektedir.
Mumble Kimler İçin İdeal Bir Uygulamadır?
Mumble, VPS kurulumu gerektirdiğinden, teknik bilgi sahibi kişiler, düşük gecikme arayanlar, düşük tüketim isteyenler, E-Spor takımları, rekabeti benimseyen oyuncular için ideal bir platformdur.
H. Element (Matrix Protokolü)
Mumble testlerini tamamladıktan sonra pek çok kullanıcı tarafından zirvede gösterilen Element uygulamasına geçiş yaptık.
Element yalnızca bir uygulama olarak görülmemelidir. Aynı zamanda “Matrix” isimli iletişim protokolünün programıdır.
Peki bu ne anlama geliyor? E-posta sistemini düşünün. Gmail hesabı üzerinden Yandex ya da Outlook hesabına nasıl e-posta atılabiliyorsa, Matrix sisteminde de kurduğumuz bir sunucu ile başka bir sunucu irtibat kurabiliyor. Discord ve Slack’te olduğu gibi veriler tek bir yerde toplanmaz. Bu da dijital yönden bir bağımsızlık getiriyor.
İşlem adımlarımızı tamamlamak ve dijital bağımsız gözlemlemek için Matrix sunucusunu kurmaya karar verdik. Bunun için “Synapse” matrix sunucu yazılımının kurulumunu deneyimledik. Kurulum Mumble’a göre biraz daha zorladı.
Her şeyin çalışabilmesi için iyi bir teknik bilgi gereksinimine ihtiyacınız olacaktır. Veri tabanı (PostgreSQL) bağlantısı, Docker Compose yapılandırması, ters proxy (Nginx) ayarlarının yapılması ve sertifikalar gibi gereksinimler için tecrübeye ihtiyaç duyabilirsiniz.
Ancak tüm süreci başarıyla tamamlamayı başardığınızda buna değeceğini görebilirsiniz. Elementin PC veya mobil için kurulumunu tamamlayarak sunucuya bağladığınızda ödülünüzü kazanmış olacaksınız.
Araştırmamızın bu bölümünde yani bağlantının kurulduğu sırada gözümüze ara yüzün Slack veya Teams arayüzüne benzediğini fark ettik. Sohbet akışı gayet modern ve temiz görünüyordu.
Ancak Element uygulamasının bizce öne çıkan yönü uçtan uca şifreleme yani (E2EE)’dir. Element platformunda E2EE’nin aktif olduğu odalarda, mesajların sunucumuza bile şifreli şekilde gelmektedir.
Sunucunun yöneticisi bile iki kişi arasındaki sohbetleri görememektedir. Bu da gizliliğin önemsendiğini göstermektedir.
Peki, Element sesli ve görüntülü sohbet performansı nasıldı? Araştırmalarımız ve testlerimizde Matrix’in bire bir görüşmelerde Jitsi entegrasyonu ve yerel ağı olan WebRTC çağrılarında başarılı olduğunu gördük.
Element Kimler İçin İdeal Bir Uygulamadır?
Gizlilik konusunu önemseyenler, verilerini sadece bir şirket kontrolünde olmasını istemeyenler ve dijital bağımsızlık arayanlar için Element ideal bir platform olabilir. Düzenli sunucu arayışında olanlar hadi bir oyun oynayıp çıkalım diyenlere göre bu uygulamaya daha çok ihtiyaç duyacaklardır.
I.Mattermost
Gizlilik odaklı bölümde son durağımız Mattermost uygulaması oldu. Uygulamanın öne çıkan özelliği Slack platformunda görmüş olduğumuz özellikleri sunucumuza kurmamıza izin vermesidir.
Mattermost kurulumu için sunulan Docker kurulumunu tecrübe ettiğimizde işlemlerin çok da zor olmadığını gördük. Linux sunucumuzda Mattermost’u başarıyla kurmak bizi mutlu etmişti.
Komut satırı üzerinden docker-compose up -d işlemini başlatmam, veri tabanı bağlantısı ve URL adımlarını tamlamamızla süreç hazır hale geldi.
PC ve mobilden sunuya bağlandığımızda ara yüzün SLack uygulamasına benzer olduğunu fark ettik. Kanallar, özel mesajlar ve sohbet akışı Slack kullananların hoşuna gidebilir. Bizde deneyimimiz sırasında kısa sürede uygulamaya uyum sağlamayı başardık.
Test işlemleri sırasında platformun önce çıkan özelliğinin “Boards” (Panolar) ve “Playbooks” (Oyun Planları) olduğunu fark ettik. Bu bölümler uygulamayı sohbet programınınım ötesine geçirerek dc benzeri uygulamaların bazılarının ücretli sunduğu ücretli projeleri kullanıcılara açık kaynaklı sunmuştur.
Sesli ve görüntülü görüşmelerle ilgili gerçekleştirdiğimiz testlerde kendi yerel ağı ve Jitsi entegrasyonu özelliklerini denedik. Birkaç kişiyle yapılan görüşmeler gayet yeterli göründü.
Mattermost Kimler İçin İdeal Bir Uygulamadır?
Uygulama daha çok veri gizliliğine önem verenler için idealdir. Örneğin finans, kamu sektörleri ve sağlık alanları tarafından tercih edilebilir. Diğer benzer uygulamalardaki özelliklere ücret ödemek istemeyenler tarafından da tercihe dilebilir.
